’Rechtspositie ambtenaren zo interessant als waterschappen'

‘De gemiddelde werknemer in Nederland kijkt naar de vakbonden als de gemiddelde burger naar de waterschappen: De politieke kleur kan niemand wat schelen zolang er maar gepompt wordt als het nodig is,’ aldus Evert Verhulp, hoogleraar arbeidsrecht. En gepompt wordt er momenteel bij de overheid, figuurlijk gesproken dan. Er staan de komende tijd enorm belangrijke veranderingen op het programma voor de ambtenaren.

Geen cao

Duimendraaiende agenten, belastingambtenaren die het werk neerleggen. Ook de onderwijzers en buschauffeurs hebben aangegeven actie te voeren als het kabinet niet een beter voorstel doet voor een cao voor rijksambtenaren. Dit wekt de indruk dat de Nederlandse werknemer erg bezig is met zijn arbeidsvoorwaardenpakket, maar in de praktijk valt dat tegen. ‘Maar als je jaren geen nieuwe cao hebt gekregen, zoals nu het geval is, dan neemt de interesse ineens wel toe’ legt Evert Verhulp uit.

Modernisering

Behalve de nog immer inkrimpende overheidsorganisaties is daar ook de normalisering van het ambtenarenrecht. Op dit moment worden er harde noten gekraakt voor de cao voor rijksambtenaren en de nieuwe cao-onderhandelingen voor gemeenteambtenaren komen er ook al weer aan. En op de achtergrond gaat de modernisering van de ambtenarencao’s langzaam maar zeker door.

'Seniorenregeling leeftijdsdiscriminatie'

Het principe van de cao zoals we die nu kennen kan volgens de hoogleraar nog wel wat jaartjes mee. Al kunnen de ambtenarencao’s hier en daar wel wat vernieuwing gebruiken. ‘De meeste oubollige regelingen worden er wel uitgehaald,’ zegt Verhulp. ‘Denk bijvoorbeeld aan de seniorenregelingen. Gelukkig maar, die seniorendagen zijn niet meer van deze tijd, het is pure leeftijdsdiscriminatie. Ik vind, op het moment dat je werknemers in dienst hebt die zich erop verheugen om alleen vanwege een bepaalde leeftijd minder te gaan werken, dat je  als werkgever het niet  goed hebt gedaan.’

Geen makkelijk ontslag

De wet normalisering staat op het punt behandeld te worden in de Eerste Kamer. Op het moment dat die erdoor is, zal dat ook consequenties hebben op het cao-overleg bij de Rijksoverheid. Het overleg zal meer marktconform gevoerd worden. Maar bang voor de normalisering hoeven ambtenaren absoluut niet te zijn, zegt de hoogleraar. ‘Werknemers kunnen überhaupt niet makkelijk worden ontslagen in Nederland. Natuurlijk, het hele ambtelijke, formele procesrecht verandert wel ingrijpend. Toch zal de rechter altijd heel zorgvuldig  blijven kijken naar de omstandigheden bij zo’n ontslagprocedure.’

Salarisoffers

Verhulp ziet in de normalisering vooral grote voordelen, ook voor de individuele ambtenaar. ‘Het idee is dat als je als ambtenaar naar het bedrijfsleven overstapt, je niet teveel zou moeten inleveren, en andersom.’ Nederlandse ambtenaren hebben over het algemeen een wat lager salaris, maar de secundaire arbeidsvoorwaarden zijn zo goed dat die dat compenseren dat. De meeste ambtenaren hebben overigens het gevoel dat ze iets bijdragen aan de samenleving en daar willen ze wel salarisoffers voor brengen.’

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur van vrijdag 28 augustus hier. (inlog)