Opleidingstrend: alles in één dag

Ach vroeger. Toen kon je je met collega’s voor een cursus resultaatgericht werken nog eens voor een dag of drie terugtrekken in een kasteeltje op de Veluwe. Tegenwoordig moet het allemaal in één dag.

Incompany
‘Kort en snel,’ zegt Peter van Enk, clustermanager decentrale overheden van PBLQ. Inderdaad, kort en compact, zegt ook Robert-Jan Ritsema. Hij is directeur business development bij de Bestuursacademie. Traditioneel leren, zeg maar het in de schoolbanken zitten, is dan wel niet helemaal verdwenen uit het onderwijsaanbod van de opleidingsinstituten voor ambtenaren maar dergelijke open programma’s waar deelnemers zich individueel kunnen inschrijven, hebben al lang niet meer de overhand. De docent komt als een soort thuiskapper steeds vaker bij de organisatie over de vloer voor het geven van zogeheten incompany of inhouse trainingen.

Lijnmanager eist rendement
Sinds het uitbreken van de economische crisis in 2008 moet ook op gemeentehuizen meer werk door minder krachten worden gedaan. Het feit dat veel gemeentelijke organisaties platter zijn geworden, mist eveneens zijn effect niet. ‘Tegenwoordig zijn opleidingsbudgetten gedecentraliseerd van de staf naar de lijn: de integrale lijnmanagers zijn verantwoordelijk’, aldus Peter van Enk. Die lijnmanagers maken andere afwegingen. ‘Niet de ontwikkeling van de individuele medewerker staat centraal, maar die van het hele team en de organisatie’, zegt hij. De ontwikkeling van medewerker is in het kader komen staan van het realiseren van het jaarplan.

Richting uitgang
Voorheen werden opleidingen door P&O nogal eens als instrument gebruikt om mensen naar de uitgang te begeleiden. ‘Nu moeten opleidingen ook bijdragen aan de doelstellingen en het resultaat van de organisatie. Lijnmanagers zijn uit rendements- en productieoverwegingen medewerkers liever niet te veel tijd kwijt. Dat verklaart waarom incompany trainingen en cursussen van één dag zo in zwang zijn.

Eendaagse trainingen
Voor de nieuwste en verreweg meest in het oog springende trend op het gebied van opleidingen van medewerkers tekende deze week de gemeente Den Helder. De gemeente koos ervoor alle trainingen en workshops niet te verspreiden over het gehele jaar, maar te laten plaatsvinden in één week. Ambtenaren mochten daarom deze week hun individuele loopbaanbudget van 500 euro besteden aan een training of workshop voor hun eigen ontwikkeling. Dat gebeurde tijdens een ‘georganiseerd, vrolijk ontwikkelfestival.’ Opvallend daarbij was de hoeveelheid eendaagse trainingen die werd aangeboden, zoals presenteren in een dag, effectief communiceren in een dag, mindfulness in een dag, assertiviteit in een dag, beïnvloeden in een dag, en, last but not least, lean in one day.

Meer tijd nodig
Over het nut van dit soort eendaagse trainingen zijn Van Enk en Ritsema duidelijk en eensgezind. ‘Ze zijn prima om inspiratie op te doen. Ik bedoel, je hebt een kekke spreker voor de groep en daarna ga je weer naar een andere deelsessie. Ondertussen leer je niks’, zegt Van Enk. ‘Aanjagen is natuurlijk prima, maar het zou niet bij die ene impuls moeten blijven. Als je echt iets wil leren en realiseren, volstaat een dag niet’, vult Ritsema aan. Met name waar het gaat om het eigen maken van nieuwe kennis, het aanleren van een andere rol, de verandering van gedrag en het bieden van handelingsperspectief is volgens beiden eenvoudigweg meer tijd nodig. Van Enk: ‘Dat kan nooit in één dag, daar is een traject voor nodig.’

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr. 6 van deze week. (inlog)