Opleiding vaak in teken nieuwe rol gemeenten

Opleiding en scholing bij gemeenten staan de laatste jaren veelal in dienst van de nieuwe rol die zij hebben, als regisseur, in netwerken en andere verbanden. Die vraagt van ambtenaren andere vaardigheden en een nieuwe manier van werken. ‘Blijven leren, de organisatie is nooit af’, zeggen de verantwoordelijken in Lochem en Tiel. 

Lochem bijvoorbeeld heeft een organisatieperspectief geschreven, zegt Anka Buunk, adjunct-directeur van de gemeentelijke organisatie. Volgens haar verdwijnt niet de oude rol van de gemeente, maar worden nieuwe rollen toegevoegd. ‘De oude opgaven blijven bestaan en de dienstverlening moet goed zijn. Naast generalisten houden we de echte vakspecialisten. Het is niet zwart of wit, maar koesteren wat goed is en waar nodig opnieuw inkleuren.’

Geen vastomlijnd einddoel
Volgens Buunk schets het organisatieperspectief ‘de omslag die we als gemeente moeten maken om mee te bewegen met de soms snel veranderende vragen van de samenleving.’ Volgens haar is in Lochem veel geëxperimenteerd. ‘Zonder dat we een vastomlijnd einddoel voor ogen hadden. Gewoon een kwestie van dingen oppakken, gaandeweg ontdekken en waar nodig bijstellen. Dat voorkomt dat beleid alweer is achterhaald voor het goed en wel is vastgesteld. Wij kunnen ons met recht een lerende organisatie noemen. De samenleving is nooit af, en dat geldt evenzeer voor de organisatie en de medewerkers.’ Leren gebeurt in Lochem vooral in de praktijk en volgens Buunk ‘door er veel gesprekken met elkaar over te voeren.’ Aan de hand van casuïstiek bijvoorbeeld.

Weg met afdelingenmodel
Tiel is eveneens bezig met een omvangrijke organisatieverandering, vertelt Jeroen Kroeze, projectleider organisatieontwikkeling. Maar net als Buunk benadrukt hij: ‘Het is nooit af, je moet continu bezig zijn met verbeteren. Het tijdsbeeld verandert doorlopend en de samenleving stelt telkens nieuwe vragen. Je haalt een steen weg en daaronder ligt een nieuwe onder waar je aan kunt werken.’

Bij de platte, drie lagen tellende organisatie die het management in Tiel voor ogen staat, worden van de medewerkers nieuwe competenties gevraagd: communicatief vaardig in woord en geschrift, bereid tot samenwerken, innovatief, zelfwerkzaam en in staat om gezamenlijk met collega’s, inwoners en andere partijen te werken aan oplossingen.

‘In 2013-2014 hebben wij het traditionele afdelingenmodel verlaten en een structuur ingericht met teams met een groeiend zelfregelend vermogen’, vertelt Kroeze. ‘Nu, enkele jaren later zien we deze ontwikkeling op gang komen.’

Schotten
De schotten tussen medewerkers die elkaar nodig hebben voor een meer integrale dienstlening zijn opgeruimd en de nieuwe teams zijn organisatorische eenheden waar medewerkers rondom een logisch pakket samenhangende activiteiten uitvoeren. Volgens Kroeze was het de bedoeling ‘los te komen van de traditionele kolommen’ met de bedoeling ‘meer flexibiliteit, integraliteit, kwaliteit te krijgen op alle (nieuwe) opgaven die op ons pad komen.’ 

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 5 van deze week (inlog)