Nieuwe wet bedreigt ontslagvergoeding ambtenaren

Met de Wnra krijgen ook ambtenaren te maken met de transitievergoeding – de ‘ontslagvergoeding’ die nu al in de private sector geldt. Maar door de toegepaste rekenmethode kan die wel eens lager uitvallen dan verwacht.

Transitievergoeding

De transitievergoeding, het bedrag waarop een werknemer aanspraak kan maken als hij ten minste 24 maanden in dienst is geweest en hij op initiatief van de werkgever wordt ontslagen, wordt berekend aan de hand van het aantal jaren dat de werknemer bij deze baas heeft gewerkt. Om precies te zijn: hoe lang de arbeidsovereenkomst heeft geduurd. Duurde deze tien jaar of korter, dan krijgt de werknemer een zesde van het maandsalaris voor elke zes maanden dat hij in dienst was. Duurde de arbeidsovereenkomst langer, dan krijgt hij voor die extra periode een kwart van het maandsalaris voor elke gewerkte zes maanden.

Wet arbeidsmarkt in balans
Overigens wordt dat met de invoering van de Wet arbeidsmarkt in balans, als die wet wordt aangenomen, wat versoberd: ook een zesde maandsalaris, net dus als de transitievergoeding over de eerste tien jaar. Daar staat dan wel tegenover dat ook aanspraak kan worden gemaakt op een transitievergoeding als de medewerker minder dan 24 maanden in dienst is geweest. De maximale vergoeding staat in 2018 op 79.000 euro bruto of één jaarsalaris indien je meer verdient dan dat bedrag.

Koude kermis

Deze regels gaan vanaf 2020 mogelijk ook werken voor veel ambtenaren. Echter, zij kunnen wel eens van een koude kermis thuiskomen. Cruciaal hierbij is het woord ‘arbeidsovereenkomst’, dat de basis vormt voor het berekenen van de transitievergoeding. Ambtenaren hebben op dit moment namelijk geen arbeidsovereenkomst, ze zijn (eenzijdig) aangesteld.

Aanstelling is geen overeenkomst

Advocaat arbeids- en ambtenarenrecht Jacobien Frederix-Gianotten, verbonden aan Capra Advocaten, verwijst naar een recente uitspraak van de rechtbank Limburg. In deze zaak ging het om een vrouwelijke ambtenaar die sinds 1981 was aangesteld bij het Streekgewest Oostelijk Zuid-Limburg. In 1998 nam een nieuwe organisatie de medewerkers van het Streekgewest over op basis van een arbeidsovereenkomst. Twintig jaar later werden de werknemers ontslagen omdat de organisatie geen subsidie meer kreeg. Frederix-Gianotten: ‘Deze voormalige ambtenaar wilde nu dat bij de berekening van de transitievergoeding ook de periode tussen 1981 en 1998 meetelt. De rechtbank wees dat af: in die periode was er sprake van een aanstelling, niet van een arbeidsovereenkomst. De transitievergoeding werd dus alleen berekend over de periode vanaf 1998.’

Magere vergoeding

Als deze redenering wordt doorgezet, geldt voor ambtenaren die vanaf 1 januari 2020 worden ontslagen mogelijk een relatief magere transitievergoeding. ‘Alleen de jaren vanaf 2020 tellen dan namelijk mee – vanaf dat moment is er sprake van een arbeidsovereenkomst – en niet de jaren vóór 2020. Ambtenaren krijgen dan een fors lagere transitievergoeding dan werknemers uit de private sector met een vergelijkbaar salaris en hetzelfde aantal dienstjaren.’

Zoveel mogelijk hetzelfde

Volgens advocaat arbeids- en ambtenarenrecht Bob de Bruijn (Ten Holter Noordam Advocaten) strookt dit niet met de kerngedachte van de Wnra: de arbeidsrechtelijke positie van werknemers en ambtenaren moet na 2020 zoveel mogelijk hetzelfde zijn. Volgens De Bruijn moet dan ook de ambtelijke diensttijd worden meegenomen bij de berekening van de transitievergoeding. ‘Dat kan worden afgeleid uit een passage in de memorie van toelichting bij de Aanpassingswet Wnra. Deze is op 6 november naar de Tweede Kamer gestuurd. Hierin wordt in het kader van de voorgestelde aanpassing van de Wet algemene regels herindeling namelijk letterlijk door de minister aangegeven dat de periode waarin een ambtenaar op basis van een aanstelling werkzaam is geweest bij een gemeente die is heringedeeld, wordt meegeteld bij het bepalen van de hoogte van de transitievergoeding indien de gemeenten worden geacht elkaars opvolger te zijn.’

Onduidelijkheid

Hoewel het wetsartikel over de transitievergoeding vooralsnog alleen spreekt over ‘arbeidsovereenkomsten’, ziet het er dus naar uit dat op grond van de Wnra vanaf 1 januari 2020 ook de jaren gewerkt op basis van een ambtelijke aanstelling voor de berekening van de transitievergoeding moeten worden meegenomen. De Bruijn: ‘Maar indien dit inderdaad de bedoeling is moet dit in wetgeving worden vastgelegd.’ Tot die tijd bestaat er mogelijk onduidelijkheid over de hoogte van de transitievergoeding voor ontslagen ambtenaren.