Liefde op gemeentehuis is lastig

Een wethouder en een gemeentesecretaris, een raadslid en een wethouder, een ambtenaar en een burgemeester. Liefde is blind, ook voor functies, verhoudingen en hiërarchie. Dat bleek onlangs maar weer eens op Schiermonnikoog, waarbij de getrouwde burgemeester een relatie kreeg met een beleidsmedewerker. Allebei wilden ze de oordelen voor zijn en namen afscheid van het gemeentehuis. Maar hadden ze de storm van kritiek kunnen overleven?

Ontslag
De gemeentesecretaris van Werkendam destijds in elk geval niet. Hij werd vorig jaar als gevolg van zijn geheime liefdesrelatie met de burgemeester ontslagen. Het college vond dat hij niet langer kon blijven omdat de integriteit in het geding zou kunnen komen. Een paar jaar terug kwam een wethouder van Pijnacker-Nootdorp in de problemen, na aanhoudende geruchten over een buitenechtelijke relatie met de plaatsvervangend bureauchef van de politie. Een affaire die hij uiteindelijk tegenover de fractievoorzitters moest toegeven, waarna hij zijn portefeuille integrale veiligheid neerlegde.

 
Transparantie

Er is niet één manier om met liefdeskwesties op het gemeentehuis om te gaan, vertelt Hans Groot, adviseur integriteitsonderzoek Politieke Ambtsdragers bij BIOS (Bureau Integriteitsbevordering Openbare Sector). Bij de meeste overheidsorganisaties is er wel een code, maar het ligt aan vele factoren of zo’n relatie gewenst is of niet. Duidelijk is dat er bij bepaalde relaties wel een complexe situatie ontstaat, helemaal als de buitenwereld niets mag weten. Het verstandigst is dan ook om transparant te zijn en er over te communiceren wanneer zo’n liefde zich voordoet.’

Niet tolerant

Volgens Groot hebben bestuurders niet alleen te maken met de mores op het gemeentehuis. ‘Er is met name ook het perspectief van buitenaf en die is over het algemeen niet tolerant. Als er schijn van belangenverstrengeling is, dan is dat schadelijk.’

Bestuurlijke gedragscode

Dat is ook de mening van Muel Kaptein, hoogleraar Bedrijfsethiek en Integriteitsmanagement aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Eerder zei hij in Binnenlands Bestuur hierover: ‘Gemeenten doen er goed aan om een bestuurlijke gedragscode te ontwikkelen voor liefdesaffaires in het gemeentehuis. (…) ‘Het is goed dat een gemeente rechtlijnig is in het geval geliefden op de werkvloer van elkaar afhankelijk zijn of met elkaar te maken hebben, of dat nu ambtenaren of bestuurders zijn. Dat heeft niets te maken met de integriteit van de betrokkenen, maar met de indruk die de buitenwacht kan krijgen’, aldus de hoogleraar.