Hysterie is soms best nuttig

De uitwisseling van rationele argumenten maakt al gauw plaats voor emotionele uitvallen, die maar een klein zetje nodig hebben om een gevoel van hysterie te ontketenen. In zijn boek ‘Hysterie. Een cultuurdiagnose, verdiept onderzoeker Marc Schuilenburg zich in het verschijnsel hysterie. Het begint zijn zoektocht in de psychiatrie, met de DSM-5, het handboek voor psychiatrische stoornissen.

De DSM omschrijft hysterie als iets dat niet bestaat, iets waarvoor we niet bang hoeven te zijn. Volgens deze bijbel van psychologen is de hysterie verdwenen. Maar als de hysterie iets is van het verleden, waarom is ze dan zo aanwezig in het heden? ‘Ik denk dat het juist constant aanwezig is geweest. Van het oude Egypte tot de Middeleeuwen en van het Victoriaanse tijdperk tot Black Friday. Hysterie barst voortdurend los in onze samenleving’, stelt Schuilenburg.

Hysterie kan volgens hem soms gevaarlijk zijn. ‘Hysterie is een vast verschijnsel in onze samenleving. Het is overal. Het wordt ons aangepraat en we gaan er in mee. Dat kan gevaarlijke gevolgen hebben.’ Maar er kunnen ook positieve dingen uit voortkomen. Hij pleit dan ook voor ‘constructieve hysterie’. ‘Hysterie kan aanzetten tot actie en het vermogen hebben ons bestaan volledig op de kop te gooien. Ik denk dan ook dat sommige problemen wel wat meer hysterie kunnen gebruiken, zoals analfabetisme en de klimaatopwarming.’

Het boek ligt vanaf 15 januari in de winkel.