Advertentie
carrière / Nieuws

Hoogleraar hekelt afschaffen ambtenarenstatus

De ambtenaar behoort volgens bijzonder hoogleraar Frits van der Meer een sterke rechtspositie te hebben. Dit om hem onder andere te beschermen tegen de willekeur van politiek en management.

24 februari 2012

De ambtenaar behoort volgens bijzonder hoogleraar Frits van der Meer een sterke rechtspositie te hebben. Dit om hem onder andere te beschermen tegen de willekeur van politiek en management.

Oratie

De Leidse bestuurskundige zegt dat bij zijn oratie als bijzonder hoogleraar Public Sector en Civil Service Reform aan de Universiteit Leiden, vrijdag 24 februari. De nieuwe overheid is volgens hem een voorwaardenscheppende staat en geen verzorgingsstaat meer. De essentie van dat staatsmodel is het creëren en garanderen van gunstige voorwaarden om het maatschappelijk verkeer goed te laten lopen. ‘Met andere woorden: de maatschappij stuurt zichzelf en de staat zorgt voor de voorwaarden en de waarborgen’, aldus Van der Meer.

Neutraliteit

Die nieuwe staat vereist geen genormaliseerde arbeidsrechtelijke positie voor ambtenaren. ‘Dat is geen goed idee. Veel ambtenaren werken in de orde en veiligheid, of hebben regulerende en bemiddelende taken. Van hen wordt integriteit, moraliteit en publieke neutraliteit gevraagd. Bovendien horen ze te worden beschermd tegen de willekeur van politiek en management. En daarbij past een sterke rechtspositie’, stelt hij. ‘De ambtenaren zijn essentieel om de noodzakelijke voorwaarden en waarborgen te kunnen garanderen. Positie is rechtspositie.’

Nadelen

Aan het gelijktrekken van de rechtspositie, zoals het conceptwetsvoorstel van de Tweede Kamerleden Koser Kaya en Van Hijum dat beoogt, kleven volgens Van der Meer belangrijke nadelen, zowel in financiële als bestuurlijke zin.

Reacties: 14

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

reint / ambtenaar
Ik heb als ambtenaar nav een collegebesluit ooit de woning moeten onteigenen van een politicus. Deze politicus werd later mijn wethouder. Hoezo heb ik geen bescherming nodig??
Niek / jurist
Hoogleraar Van der Meer noemt 2 belangrijke aspecten waar Van Hijum en Kaya nooit bij stil gestaan hebben. De grilligheid van de politiek en recenter ook de grilligheid van het management. De veranderingsdrift die de afgelopen 7 jaar over de overheidsorganisaties is gestort is enorm, maar ook bijzonder gefragmenteerd. Heel veel digitaliseringsprojecten zijn geflopt of beleven hun vierde doorstart. Zelf zie ik in de praktijk ook een sterke terugval in kwaliteit van producten. Ik hoop van harte dat Frits Van Der Meer een bijdrage zal leveren aan een overheid die in staat zal zijn om haar taken weer goed en tegen betaalbare kosten uit te voeren. Daar heb je inderdaad ambtenaren voor nodig die beschikken over integriteit, moraliteit en publieke neutraliteit, maar ook over vakmanschap en een gezonde dosis werklust.
Teun Juk / Adj. directeur
Van een ambtenaar wordt integriteit, moraliteit en publieke neutraliteit gevraagd. Daarom is een sterke rechtspositie nodig. Hij moet zich onafhankelijk kunnen opstellen t.o.v. de politieke besturen. Het is een waarborg tegen corruptie en vriendjespolitiek. De democratie is er juist bij gebaat! Leer de les van de geschiedenis.
W.Wilkens
Van der Meer komt niet met een nieuwe overheid, want dit was altijd al het uitgangspunt van de aanwezigheid van een staat. In de jaren 70 is dit verworden tot de idee dat de staat het gehele leven moest reguleren en in de jaren 80 (tot heden) begon de idee vaste grond te krijgen dat de overheid een bedrijf is. Ambtenaren zijn managers geworden en ontvangen ook eindejaarsuitkeringen, het 'vak' is onder verdacht komen te staan. Overgewaaid uit de VSA & GB is een uittocht van kennis en een intocht van externen op gang gebracht die tot heden niet is gestopt. Sterker, door de kerntaken uit te venten (bijv. welzijn, zorg en wonen) zijn er tal van uitwassen ontstaan waardoor de overheid als zodanig in de problemen gekomen. Een duurdere overheid door externen en regulering als gevolg van de wens van de politiek om alles te willen controleren, zijn het gevolg.

In dat licht is het initiatiefvoorstel ook te duiden; als de overheid een bedrijf is dan zijn de ambtenaren ook gewone werknemers, toch?



Het is natuurlijk de achterdeur uit en de verkeerde richting. Het miskent de reden voor de aanwezigheid van een overheid. De richting zou dus de andere moeten zijn: zeg wat je wilt dat de overheid als taak op zich neemt en zorg dat dit kundig wordt uitgevoerd door een professioneel ambtenarenapparaat.

Die weg is kennelijk te moeilijk begaanbaar, vandaar dat de initiatief-wetgevers de gemakkelijkste weg kiezen. Ondoordacht!

Weg met de ambtenaren, want dan is het probleem ook weg.
Martens / beleidsmedewerker onderwijs
De rechtspositieregeling van een ambtenaar behoort te worden afget ten opzichte van zijn positie en rol hij speelt in de maatschappij. Zijn rol is onder andere voorwaarde scheppend, maar ook een klankbord voor de politiek. Gezien het laatste is een sterke rechtspositie zeer belangrijk. Een abtenaar dient vrij van belangen een advies te kunnen geven aan de politiek maar ook aan maatschappelijke groeperingen .

Het voorstel wat nu voorligt vanuit de politiek is een gevaar voor de objectieviteit van de overheid.

Hans Visser / Organisatievitalisator
Steeds weer wordt er gesproken over 'hoe het zou moeten zijn'. Dat is een manier om niet te hoeven zeggen/schrijven hoe het is. En als niet eerlijk gezegd en gesteld wordt hoe het is kan daar ook geen herkenning en erkenning op komen om tot een zekere mate van eenduidigheid uit te komen. Pas dan kun je een draagvlak krijgen voor een gewenste verandering. In plaats daarvan wordt dus 'een soort vlucht naar voren' genomen uit een werkelijkheid die maar steeds niet puntig wordt benoemd. En daardoor wordt er niets geleerd maar wel veel veranderd. En dat schiet voor geen meter op en zorgt alleen maar voor toenemende onrust.
Joke / infothecaris
Zouden de ambtenaren van De Jager hem het advies hebben gegeven - dat hij in de wind heeft geslagen - als hun positie minder stevig was geweest? Zie Financieele Dagblad en andere kranten daarover vandaag: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/7264/Schuldencris …
Massage033 / beheerder
Ik ben van mening dat de bijzondere status van de ambtenaar mag blijven bestaan MITS de Awb aangepast wordt De Awb, die wet die in principe rechtszekerheid voor de burger moet verschaffen, valt nu alleen in het voordeel uit van bestuursorganen. In het bestuursrecht bestaan er talloze sancties tegen burgers die een overtreding begaan, maar geen enkele tegen (ambtenaren van) bestuursorganen. In het strafrecht mag geen twijfel meer bestaan over een gepleegde daad, in het bestuursrecht is slechts een vermoeden al genoeg om een burger een vergunning te weigeren.

Als al blijkt uit een ombudsmanrapport dat de door de ambtenaren uitgevoerde procedure onbehoorlijk is, dan toch moet de burger naar de rechter nog stappen om zijn gelijk te krijgen. Het hele doen en laten van de overheid kan ongestraft plaatsvinden, ook al gaat dit rechtstreeks in tegen de Awb en de Dienstenwet.

Maar de ambtenaren zijn onschendbaar, mede door de Awb.
Jos Praat / beleidsadviseur
En nu maar hopen dat Koser Kaja en Van Hijum dit ook lezen en hun populistisch voorstel intrekken.
Bart Verplak / juridisch medewerker
Koser Kaja en van Hijum staan model voor de huidige politiek: populistische afbraak van alles wat logisch en deugdelijk is, maar zo nodig "veranderd" moet worden.
True
Bruikbare ambtenaren zijn allang wegbezuinigd en uitbesteed, wat bleef is baantjesjagende Pvda meuk.
Boris
Als ik in het algemeen om me heen kijk en zie wat ambtenaren doen en hoe ze dat doen en met de termijn die zij voor ogen hebben (langer dan de bestuurlijke 4 jaar) dan durf ik de stelling aan dat alles nog redelijk tot goed draait vanwege de ambtenaren en ondanks de bestuurders. De kwaliteit van beiden staat steeds meer onder druk. Helaas moet er, liefst zo zichtbaar mogelijk, op korte termijn "gescoord" worden. Vandaar dat alles wat iets groter is dan de maat van 4 jaar, of over de verkiezingen heen valt relatief vaak spaak loopt. Maak je daar eens druk over in de Tweede Kamer, ooit onze volksvertegenwoordiging!?
Arnold / gemeentemabtenaar
Niets zo grillig als een bestuurder, over het algemeen zijn het passanten. Als je als ambtenaar op moet letten wat je zegt omdat ze je makkelijk de laan uit kunnen sturen dan weet je zelf wel wat voor chaos je creeert. Dankzij de aparte status geven de meeste ambtenaren eerlijk advies ook al staat dat de bestuurders niet aan. Dat de bestuurders dan wat anders kiezen zij zo, maar de waarheid moet zonder terughoudendheid kunnen worden gezegd door de ambtenaren. Waarschijnlijk hebben de inititatiefnemers van dit wetsvoorstel nogal wat tegenwerking ondervonden door ambtenaren?
Michiel Schmidt
Een misvatting is dat de rechtspositie van de ambtenaar wordt afgeschaft. Sterker nog, de rechtspositie versterkt voor de ambtenaar zelfs. Met de wet wordt een trend afgesloten die vanuit de Eerste Wereldoorlog stamt. Omdat het hele land 24 uur per dag paraat moest wezen in verband met de permanente bewaking van de neutraliteit heeft men ook de burgelijke ambtenaar ook onder de aanstelling geplaatst en niet alleen het ambt van de aangestelde burgelijke bestuurder zelf. Nadien is dat "verzegeld" in de ambtenarenwet van 1929. Het is enkel die "verzegeling" die wordt afgeschaft. Zodat de oorspronkelijke hoedanigheid van wat een ambtenaar is weer in beeld komt.
Advertentie