Finale normaliseringskwestie ambtenaren in zicht

Het is vandaag een spannende dag voor ambtenaren. Vijf jaar nadat het initiatiefwetsvoorstel is ingediend, behandelt de Eerste Kamer vandaag eindelijk de normalisering van de rechtspositie van ambtenaren. De directe gevolgen voor de gemiddelde ambtenaar worden echter genuanceerd. ‘Alleen voor juristen en specialisten is het vandaag écht spannend,’ zegt Luc Janssen, advocaat arbeids- en ambtenarenrecht bij Capra. ‘Het systeem zal mogelijk veranderen, maar de inhoud niet.’

800 duizend ambtenaren

Het private arbeidsrecht biedt ambtenaren veel meer mogelijkheden, zo is de gedachte achter de normalisatie. Het wordt voor werknemers van de overheid bijvoorbeeld eenvoudiger om over te stappen naar de 'marktsector' en vice versa. Ook is het de bedoeling dat de wet leidt tot minder bureaucratie. De wet zal gaan gelden voor circa 80 procent van de ongeveer één miljoen ambtenaren. Werknemers bij de politie, Defensie en de rechtelijke macht vallen er niet onder. Datzelfde geldt voor bestuurders, zoals wethouders en gedeputeerden. Voor overheidswerkgevers zullen de kosten fors oplopen, zo is de inschatting.

Kritiek
Het wetsvoorstel gaat vandaag de finale fase in, het wordt behandeld in de Eerste Kamer. En het is nog geenszins zeker of het voorstel voor de normalisering van de rechtspositie van ambtenaren zomaar wordt aangenomen. ‘Daar durf ik geen vergif op in te nemen,’ zegt Janssen. De Eerste Kamer is er heel kritisch op. Bovendien is de samenstelling sinds de Provinciale Statenverkiezingen ook niet meer hetzelfde als eerst. Het kan dus alle kanten op.’
 
Principiële keuze 

De kritiek op het wetsvoorstel is met name de vraag wat het nut van de normalisering is, en waarom dat nu zou moeten worden ingevoerd. De argumenten zijn telkens dat het de logische uitkomst van een principiële keuze is. Het ambt is veranderd in de loop der jaren, niemand blijft meer zijn leven lang dezelfde positie. Normalisering staat gelijk aan modernisering.

Arbeidspositie niet achteruit
‘Bestuursrecht wordt civiel recht maar de arbeidspositie van de ambtenaar gaat niet achteruit,’ verduidelijkt de advocaat. ‘Overigens zal het beroep van ambtenaar nooit helemaal hetzelfde zijn als een baan in het bedrijfsleven. Denk bijvoorbeeld aan het thema integriteit. Maar daar voorziet de Ambtenarenwet nog gewoon in.’

2018
Mocht de wet door de Eerste Kamer aangenomen worden, kan het nog tot 2018 duren voordat de normalisatie van kracht is.