Diemen gaat ‘buiten de vangrails’

Ambtenaren van de gemeente Diemen hebben een Rekmanifest opgesteld, dat gemeentesecretaris Jan Dick de Kort gisteravond aan de gemeenteraad heeft gepresenteerd. Ambtenaren zoeken de rek in de regels op. Creativiteit, vertrouwen en speelruimte zijn de kernwoorden in het manifest. 

Rekkelijk
Gemeenteambtenaren kunnen veel meer voor de inwoners van hun gemeente betekenen dan ze zelf vaak denken. Maar dan moeten ze wel rekkelijk met de regels kunnen omgaan. ‘En ik heb nog nooit meegemaakt dat je daarmee in de problemen komt’, zeg Martijn Alderse Baas, beleidsadviseur samenleving bij de gemeente Diemen en lid van de werkgroep die het Rekmanifest heeft ontwikkeld. Waar die rekkelijkheid volgens Alderse Baas wél toe leidt, is dat inwoners beter worden geholpen en dat gemeentemedewerkers meer plezier in hun werk hebben. ‘Eén van onze wethouders heeft het Rekmanifest al aangekondigd in een VNG-commissie. Daar werd met veel interesse op gereageerd.’

Lijntjes
‘Vanuit sociale zaken, WMO, het wijkteam en vergunningen en handhaving hebben we ons gerealiseerd dat we voor de inwoners soms buiten de lijntjes moeten kleuren. In het sociale domein bijvoorbeeld kun je voor mensen met problemen oplossingen vinden als je verder kijkt dan de regels’, zegt beleidsadviseur Alderse Baas. Hij noemt het voorbeeld van een jonge vrouw met relatieproblemen die een uitkering kreeg in Diemen. Ze werd begeleid door de jongerenstichting Spirit in Diemen, maar vertrok naar een gemeente in het oosten van het land. Alderse Baas: ‘De regels bepalen dan dat je als gemeente de uitkering stopt. Ze moest een uitkering aanvragen in haar nieuwe gemeente, maar dat leverde enorm veel problemen op. Wij hebben toen gezegd: die vrouw is niet in Diemen, maar we kennen de uitkering desondanks toe. Er was behoefte aan rust en ruimte om de problemen op te lossen. Ze kon zo extra stappen zetten en is weer teruggekeerd. Als we puur vanuit de wet en de regels hadden geredeneerd, was die vrouw waarschijnlijk alleen maar verder in de problemen gekomen.’

Rugdekking
Om op die manier te kunnen werken en om risico’s te kunnen nemen, is het belangrijk dat het (politieke) bestuur de ambtenaren steunt. ‘Het bestuur geeft ons al veel ruimte, maar dit manifest is expliciet bedoeld om rugdekking te hebben in ons streven de bedoeling achter te regels te volgen. Partijen in de gemeenteraad kunnen het manifest gebruiken in de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen. Laat er maar een discussie over komen, heel graag. Dat is belangrijk als er straks een nieuw gemeentebestuur is’, zegt Alderse Baas. ‘Aan ons zal het niet liggen. De coördinatoren en de managers is gevraagd om erover in gesprek te gaan met de medewerkers. In sollicitatieprocedures moet het ook ter sprake komen. Voel je je er wel senang bij om buiten de vangrails te gaan en om nieuwe paden te bewandelen? Je moet wat tegendraads durven zijn, vandaar dat in het logo van het Rekmanifest één eendje in het wapen van Diemen de andere kant op kijkt.’

Stadspas
Vertrouwen in de inwoners ligt ten grondslag aan het Rekmanifest, zegt beleidsadviseur Alderse Baas. ‘Als je ervan uit gaat dat je aan het loket of telefonisch in de maling wordt genomen, dan is het Rekmanifest niets voor jou. Dan ga je namelijk zeker niet buiten de lijnen op zoek naar een oplossing voor een probleem. Maar wij hebben dat vertrouwen wel. Om een voorbeeld te geven: mensen die bij ons een stadspas aanvragen, mogen zelf verklaren dat ze tot de doelgroep behoren. Dat controleren we niet. Er zal weleens iemand tussen zitten die liegt, maar als we naar het gebruik van de pas kijken, dan komt dat overeen met het percentage lage inkomens in Diemen.’