Deeltijdontslag voor elke ambtenaar in Hoorn

Oud eruit, jong erin. Dat is waar veel gemeenten met vertrekregelingen voor senioren op inzetten in de strijd tegen de vergrijzing. In Hoorn doen ze het net even anders: iedere ambtenaar mag er met deeltijdontslag.

Weinig interne mobiliteit
Geen gemeente die er niet mee kampt: vergrijzing van het medewerkersbestand. De gemiddelde leeftijd van de ambtenaar is 49 jaar en dat loopt de komende jaren zonder tegenmaatregelen gestaag verder op tot boven de 50. Dat is een regelrecht gevolg van twee ontwikkelingen. Aan de ene kant vertraagt de uitstroom omdat we met z’n allen langer moeten doorwerken als gevolg van de verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd. En aan de andere kant is er door bezuinigingen nauwelijks ruimte om nieuwe, jonge mensen aan te nemen. En omdat mede door de economische crisis iedereen blijft zitten waar hij zit, is er van interne mobiliteit nauwelijks sprake.

Financiële ruimte
Gemeentesecretaris Frans Mencke van Hoorn zag de beweging in de eigen organisatie om die redenen ook goeddeels stilvallen. Met zogeheten werkervaringsplaatsen voor jongeren die tegen een vergoeding van 500 euro per maand op specifieke projecten worden gezet, probeert hij al geruime tijd het ambtelijke apparaat van tijdelijk vers bloed te voorzien. ‘Een prima regeling waarin we al zo’n zestig jongeren werkervaring hebben laten opdoen. Wij profiteren van ze, want het geeft schwung in de organisatie en de jongeren zelf hebben er profijt van omdat 85 procent mede op grond van de opgedane ervaring daarna een baan weet te vinden’, zegt Mencke. Dat wil zeggen, een baan elders. Want een vaste betrekking bij de gemeente zit er niet in voor ze. Daarvoor ontbreekt de financiële ruimte.

Creatieve oplossing
Coördinator salarisadministratie en fiscaal adviseur Diko Manneken van de gemeente Hoorn heeft een constructie bedacht die de gemeente niets kost en waarmee de Belastingdienst akkoord is. In het kort komt de regeling erop neer dat iedereen een verzoek kan indienen om minimaal 2 tot maximaal 16 uur korter te werken. Dat wil zeggen, bij een fulltime dienstverband. Bij een parttime dienstverband is het naar rato. De gemeente betaalt 7 jaar lang een tegemoetkoming in het salaris van 25 procent voor elk ingeleverd uur. Bovendien wordt het pensioen voor diezelfde 7 jaar tot 100 procent aangevuld tegen het oude salaris. Die vlieger gaat overigens wat betreft de pensioenaanvulling alleen op voor wie op basis van leeftijd binnen 10 jaar met pensioen mag. De Hoornse regeling, die in maart inging, wijkt af van wat andere gemeenten aan zogeheten generatiepacten hebben afgesloten, omdat die doorgaans het karakter hebben van een senioren-vertrekregeling. Als zo’n regeling niet in relatie staat tot een reorganisatie dan vindt er extra naheffing plaats door de Belastingdienst.

Geen bezuiniging
Manneken maakte op voorhand een berekening wat de regeling financieel zou opleveren voor de gemeenten als 75 medewerkers zouden kiezen voor vrijwillig ontslag van 8 uur. Het maximale voordeel voor de gemeente zou in dat geval 685.000 euro zijn, per jaar. Voorwaarde is echter dat de vrijgekomen uren opnieuw worden ingevuld, maar dan met liefst jonge aanwas. Het college heeft immers besloten dat de korter-werken-regeling geen bezuiniging hoeft op te leveren. Mencke: ‘We kunnen de regeling ook met het aannemen van nieuwe mensen budgettair neutraal houden, omdat een beginnende beleidsmedewerker per maand minder kost dan een medewerker die in zijn eindschaal zit. Je hebt het dan al snel over zo’n duizend euro per maand’, zegt hij.

Vrijwillig deeltijdontslag

Inmiddels is op basis van de regeling aan 15 van de 580 medewerkers vrijwillig ontslag verleend. Uitgaande van het budgettair neutraal houden van de regeling zou er in principe ruimte moeten zijn om vier frisse fulltimers of zes parttimers aan te nemen. Nieuw, vervangend personeel is tot op heden niet aangenomen. Mencke laat weten erop toe te zien dat er aan de instroomkant wat gebeurt. ‘Dat wil het college ook’, zegt hij.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr. 17 van deze week