Ambtenaar stapt amper over naar andere zorgverzekeraar

Aan het einde van het jaar checken welke zorgverzekering het voordeligst is en switchen? Gemeenteambtenaren doen daar nauwelijks aan mee. Zij zijn al meer dan een halve eeuw verzekerd bij IZA. Slechts 3 procent wisselde dit jaar van verzekeraar.

Ieder jaar stapt 6 tot 7 procent van de verzekerden over naar een andere zorgverzekering. Dat is een aspect van de marktwerking in de zorg: kritische consumenten die keuzes maken en een verzekering afsluiten bij de beste aanbieder. Iedereen heeft die mogelijkheid sinds de invoering van de Zorgverzekeringswet in 2006, ook gemeenteambtenaren, maar zij maken er vrijwel geen gebruik van.

Collectiviteitskorting
Aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zal het niet liggen. De koepelorganisatie sluit voor gemeenten collectieve contracten met zorgverzekeraars. Ambtenaren die zich verzekeren bij een van de gecontracteerde verzekeraars krijgen een aantrekkelijk aanbod met een collectiviteitskorting. Tot dit jaar had VNG een collectief contract met IZA en Zilveren Kruis. Met ingang van 2017 sloot VNG contracten met CZ, IZA en Menzis. Deze contracten lopen tot 1 januari 2020 en kunnen eventueel met een jaar verlengd worden. VNG koos dit keer bewust voor contracten met drie zorgverzekeraars in plaats van twee om de onderlinge concurrentie te vergroten en om de gemeenteambtenaren meer keuzes te geven.

Keuzevrijheid
Gemeenteambtenaren maken nauwelijks gebruik van deze keuzevrijheid. Zij hadden in 1954 hun zorgverzekering bij IZA en die hebben ze in 2017 nog steeds. IZA, ooit de afkorting van Instituut Ziektekostenvoorziening Ambtenaren, is speciaal voor hen opgericht. Ambtenaren vielen buiten de verplichte ziekenfondsverzekering die destijds bestond. Daarom kregen zij hun eigen voorzieningen, zoals de Dienst Geneeskundige Verzorging Politie (DGVP) voor de politie en IZA voor de gemeenteambtenaren. DGVP en IZA kregen de status van publiekrechtelijke ziektekostenverzekeraars. Alle gemeenteambtenaren, burgemeesters, wethouders en hun gezinsleden – ze vielen automatisch onder  IZA. Het verzekeringspakket dat zij kregen was zo’n beetje hetzelfde als het ziekenfondspakket voor de niet-ambtenaar.

Tot 2006 waren alle niet-ambtenaren met een jaarinkomen onder de 33.000 euro verplicht verzekerd via het Ziekenfonds. Wie meer verdiende moest zich particulier verzekeren. Sinds 2006 bestaat het ziekenfonds niet meer en moet iedereen zich verplicht particulier verzekeren. Ook ambtenaren. IZA, tegenwoordig onderdeel van VGZ, is inmiddels een ‘gewone’ private zorgverzekeraar. Maar de verzekerden zijn dezelfden gebleven: gemeenteambtenaren. Hoewel iedereen bij IZA terecht kan, komt het volgens de woordvoerder van VGZ zelden voor dat een niet-ambtenaar zich bij IZA verzekert.

Switchen
Wat niet helpt bij het overstappen naar een andere zorgverzekeraar is de tegemoetkoming in de ziektekosten. Gemeenteambtenaren die – met een eventuele deeltijdfactor meeberekend – minder verdienen dan het maximum van schaal 6 (2.662 euro per maand) krijgen een jaarlijkse tegemoetkoming van 296 euro. Voor degenen die meer verdienen is de tegemoetkoming 168 euro. Deze tegemoetkoming krijgen ze alleen als ze zich verzekeren bij een van de verzekeraars waarmee VNG een contract heeft en ze naast de basisverzekering een bepaald aanvullend pakket afnemen. Dat is een prikkel om te kiezen voor IZA, CZ of Menzis. Maar het lijkt erop dat CZ en Menzis hier niet veel van merken. Volgens de VGZ-woordvoerder (IZA) veranderde hooguit 3 procent van de gemeenteambtenaren in 2017 van verzekeraar.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 19 van deze week (inlog)